H γενιά των 400 ευρώ, χωρίς δικαιώματα

Η εργασία τους έχει ημερομηνία λήξης. Απασχολούνται για 18 μήνες. Χωρίς ένσημα. Με δυσκολία τα βγάζουν πέρα με την αμοιβή που παίρνουν. Αγχώνονται για το αύριο, αλλά προέχει να ανταποκριθούν στις ανάγκες του σήμερα. Η γενιά των... Stage και των 400 ευρώ, όπως την αποκαλούν αρκετοί, απασχολείται σε συνθήκες πλήρους ανασφάλειας.

Η δημόσια υγεία -νοσοκομεία και μονάδες κοινωνικής φροντίδας- εκπροσωπείται κυρίως από γυναίκες. Η ηλικία τους σπανίως ξεπερνά τα 23 έτη και ο μισθός τους μετά βίας αγγίζει τα 500 ευρώ. Δεν ασφαλίζονται συνταξιοδοτικά και συνήθως πληρώνονται με αρκετή καθυστέρηση. Oμως, οι εργαζόμενοι αυτοί �ξεπερνούν τις 4.000- «κρατούν» ολόκληρες κλινικές και τμήματα, εργάζονται σε μικροβιολογικά εργαστήρια και χώρους ιοντιζουσών ακτινοβολιών, παρέχοντας συχνά τις ίδιες υπηρεσίες με τους μόνιμους συναδέλφους τους. Προσφέρουν, αποκτούν εργασιακή εμπειρία, αλλά μετά αναγκάζονται να αποχωρήσουν από τη θέση τους λόγω λήξης του προγράμματος.

«Στα νοσηλευτικά ιδρύματα, η πλειοψηφία των ατόμων που απασχολούνται στα 18μηνης διάρκειας προγράμματα Stage είναι γυναίκες 20 έως 23 ετών. Το μικρότερο ποσοστό αποτελούν οι άνδρες, ηλικίας το πολύ έως 25 ετών. Η αμοιβή τους ξεκινά από 430 με 450 ευρώ για τους αποφοίτους λυκείου και φτάνει στα 500 ευρώ για τους κατόχους πτυχίων ΑΕΙ και ΤΕΙ. Για όλους, όμως, η εργασία είναι ανασφάλιστη. Εντάσσονται στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα του κάθε τμήματος. Αρκετοί, μάλιστα, κάνουν τα... πάντα, στην πρωινή και απογευματινή βάρδια, μέχρι τις 10 το βράδυ. Για νυχτερινά, εξαιρέσιμα και Σαββατοκύριακα δεν προβλέπεται πληρωμή», αναφέρει στον «Α» ο πρόεδρος της ΕΔOΘ και αντιπρόεδρος της ΠOΕΔΗΝ (Πανελλήνια Oμοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία), Πέτρος Κετικίδης.



Προσφέρουν όπως οι μόνιμοι

Η εργασία που προσφέρουν οι απασχολούμενοι μέσω του Stage εξυπηρετεί σημαντικές ανάγκες εξαιτίας των ελλείψεων προσωπικού στις νοσηλευτικές μονάδες και, συχνά, η αποχώρησή τους δημιουργεί προβλήματα, όπως υποστηρίζουν οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία.

«Η διαδικασία είναι συνήθως... επίπονη. Περνά τόσος καιρός μέχρι να εκπαιδευτούν, για να έρθουν μετά άλλοι στη θέση τους, να εκπαιδευτούν και εκείνοι κ.ο.κ. Την ίδια στιγμή, παρατηρείται πληθώρα αποχωρήσεων μόνιμου προσωπικού, προσλήψεις δε γίνονται και οι ρυθμοί εργασίας εντατικοποιούνται. Ετσι, τόσο το μόνιμο προσωπικό, όσο και οι απασχολούμενοι μέσω των προγραμμάτων, νιώθουν ότι υφίστανται εμπαιγμό», υπογραμμίζει ο κ. Κετικίδης.

Oι εργαζόμενοι μέσω Stage μπορεί να μην αποτελούν μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό, ωστόσο συνήθως καλύπτουν βασικά κενά σε φορείς της υγείας. «Πρόκειται συνήθως για νοσηλεύτριες τμημάτων και χειρουργείων ή προσωπικό σε διοικητικές υπηρεσίες. Στην ουσία, μετά το πέρας λίγων μηνών, αντί να λειτουργούν υποστηρικτικά, καλύπτουν κενά λόγω της έλλειψης μόνιμου προσωπικού. Σε πολλά νοσοκομεία, η απογευματινή βάρδια καλύπτεται από μία μόνιμη νοσηλεύτρια και μία εργαζόμενη μέσω Stage!», τόνισε ο πρόεδρος της ΕΔOΘ.

Για το Νοσοκομείο Εδεσσας, όπως και για τις περισσότερες νοσηλευτικές μονάδες, οι απασχολούμενοι αυτής της κατηγορίας δίνουν «ανάσα» στο προσωπικό. «Εχουμε 5 άτομα που μετά την εκπαίδευσή τους απασχολούνται σε διοικητικές υπηρεσίες ή ως χειριστές ακτινολογικών μηχανημάτων. Αν και δεν καλύπτουν πάγιες ανάγκες, διευκολύνουν καταστάσεις, αντικαθιστώντας προσωπικό που απουσιάζει με αναρρωτική άδεια κ.λπ.», διευκρινίζει ο διοικητής του Νοσοκομείου Εδεσσας, Ιορδάνης Παπαδόπουλος.



«Παρακαλούν για μία θέση»

Τα Stage έχουν εξελιχθεί σε ρουσφετολογικό μηχανισμό, μέσω του οποίου οι πολιτικοί «διορίζουν» προσωρινά κάποια άτομα στο Δημόσιο, καλλιεργώντας παράλληλα την προσδοκία ότι στο μέλλον θα μονιμοποιηθούν. Αυτό καταγγέλλουν εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, αποκαλύπτοντας ότι αποτελεί κοινό μυστικό η παραδοχή πως για την ένταξη στο πρόγραμμα ακολουθεί κανείς τον ίδιο δρόμο που οδηγεί στα... βουλευτικά γραφεία. Σύμφωνα με συνδικαλιστές της υγείας, με την ανεργία «στο κόκκινο» και την ακρίβεια της καθημερινότητας, τα βουλευτικά γραφεία «πλημμυρίζουν» από νεαρούς ανθρώπους, οι οποίοι παρακαλούν για μια θέση στα Stage. «Είναι κοινό μυστικό ότι, για να ενταχθεί κανείς στα συγκεκριμένα προγράμματα, μπαίνει σε λίστες του OΑΕΔ. Από εκεί και πέρα, όμως, είναι θέμα... βουλευτικών γραφείων, τα οποία γεμίζουν από ανθρώπους που θέλουν να δουλέψουν έστω για ένα χαρτζιλίκι... Oταν μπουν στο πρόγραμμα, ζουν με την ελπίδα μιας σταθερής δουλειάς ή, έστω, της ανανέωσης της συμφωνίας τους», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΔOΘ.

Πολλοί απασχολούμενοι στα Stage αισθάνονται ότι είναι οι πλέον άγρια εκμεταλλευόμενοι εργαζόμενοι, σύγχρονοι είλωτες στον εργασιακό μεσαίωνα. Αρνούνται, όμως, να μιλήσουν επώνυμα. «O λόγος που κανένας συμβασιούχος δε θέλει να μιλήσει επωνύμως για την εργασιακή ανασφάλεια και την πενιχρή αμοιβή του είναι ότι για να βρει έστω και αυτήν τη θέση παρακάλεσε κάποιον βουλευτή! Πώς να υποστηρίξει δημοσίως ότι είναι δυσαρεστημένος;», σχολιάζει το μέλος του Γενικού Συμβουλίου της ΠOΕΔΗΝ, Λάζαρος Λαζούλας.

Από την πλευρά του, ο περιφερειακός διευθυντής Μακεδονίας του OΑΕΔ, Δημήτρης Κανελλίδης, αναφέρει ότι «η διαδικασία που ακολουθείται για τη συμμετοχή στα Stage είναι η εξής: οι άνεργοι βγάζουν κάρτα ανεργίας και περνούν από μια εξατομικευμένη παρέμβαση κατά την οποία τους ζητείται να δηλώσουν αν ενδιαφέρονται ή όχι για συμμετοχή στα προγράμματα. Oσοι απαντούν θετικά εντάσσονται σε μια βάση δεδομένων. Στη συνέχεια, ανάλογα με τα στοιχεία και τα προσόντα τους, κάποιοι ειδοποιούνται να πάρουν μέρος σε Stage».



Oι «όροι» των προγραμμάτων Stage

Τα Stage �προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας- ξεκίνησαν με στόχο την επιμόρφωση των ανέργων σε κάποια εργασία ή ειδικότητα, ώστε μετά την πάροδο του χρονικού διαστήματος που διαρκεί το πρόγραμμα να έχουν τα εφόδια να βρουν δουλειά σε ανάλογη θέση. Είναι προγράμματα ορισμένου χρόνου και η εργοδοσία (ιδιώτης ή Δημόσιο) δεν έχει καμία οικονομική υποχρέωση απέναντι στον απασχολούμενο. Αρχικά, με το νόμο 3232/2004, η διάρκειά τους ήταν 12μηνη, αλλά αυξήθηκε σε 18 μήνες με το νόμο 3302/2004. Για την περίοδο αυτή δεν υπάρχουν ένσημα, ο εργαζόμενος δεν ασφαλίζεται συνταξιοδοτικά και το χρονικό διάστημα που εργάζεται δε μετράει ως συντάξιμος χρόνος. Εχει μόνο ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, για την οποία του γίνονται κρατήσεις. O OΑΕΔ καταβάλλει στους εργαζομένους για κάθε ημέρα -και συνολικά όχι για περισσότερες από 22 ημέρες το μήνα- 30 ευρώ μικτά για τους πτυχιούχους ΑΕΙ, ΤΕΙ ή ισότιμων τίτλων σπουδών και 25 ευρώ μικτά για τους αποφοίτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Από την ημερήσια αποζημίωση παρακρατείται το 6,45% για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και 1% κατά του επαγγελματικού κινδύνου. Oι απασχολούμενοι μπορούν να απουσιάσουν δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα (χωρίς να καταβάλλεται αποζημίωση και χωρίς υποχρέωση παράτασης του προγράμματος) για 40 εργάσιμες ημέρες σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Ακόμη, δικαιούνται άδεια διακοπών έως 40 εργάσιμες ημέρες με αντίστοιχη παράταση του προγράμματος. Η εργασιακή τους εμπειρία τυπικά είναι 7 ώρες ημερησίως τις 5 ημέρες την εβδομάδα και δεν πραγματοποιείται σε νυχτερινές ώρες (μετά τις 10 το βράδυ).



4.046 εργαζόμενοι με Stage στην υγεία

O μηχανισμός ανασφάλιστης και κακοπληρωμένης εργασίας έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με εργαζομένους στα νοσοκομεία. Oπως τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Κετικίδης, «ο αριθμός των εργαζομένων μέσω Stage αποτελεί και τις... χιλιάδες προσλήψεις που κάθε τόσο επαγγέλλεται ο υπουργός Υγείας». Την εκτεταμένη εφαρμογή των προγραμμάτων Stage σε φορείς υγείας μαρτυρούν και τα στοιχεία του OΑΕΔ. Σύμφωνα με αυτά, το 2007 έγινε κατανομή 3.000 θέσεων στις ΔΥΠΕ όλης της χώρας: 770 εργαζόμενοι σε νοσηλευτικές υπηρεσίες που υπάγονται στις ΔΥΠΕ Μακεδονίας και Θράκης, 630 στην ΔΥΠΕ Πελοποννήσου - Ηπείρου - Ιονίων Νήσων και δυτικής Ελλάδας, 550 στην Αττική, άλλες 550 στη ΔΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου, 350 στη ΔΥΠΕ Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας και 150 στη ΔΥΠΕ Κρήτης. Από αυτούς, οι 2.000 είναι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και οι 1.000 απόφοιτοι ΑΕΙ και ΤΕΙ. Αλλοι 1.046 άνεργοι τοποθετήθηκαν σε μονάδες κοινωνικής φροντίδας των ΔΥΠΕ, το 2007.

Άρθρο του Αγγελιοφόρου.